FABuleus

Als je in je directe omgeving met iemand te maken hebt die kampt met een psychische kwetsbaarheid, dan kan je die van dichtbij steun bieden bieden. Vaak weet je ook als geen ander wat ‘werkt’ bij hem of haar. Dat is belangrijke informatie voor de behandelaar. Daarom nodige psychologen, psychiaters en verpleegkundigen steeds vaker familie en naasten uit om mee te denken en mee te praten over de meest passende behandeling. In de praktijk blijkt echter dat zij het vaak moeilijk vinden om (triadisch) samen te werken met cliënten en hun familie/naasten.

Om hulpverleners hierin te trainen werken, heeft het Landelijk Platform GGz het project FABuleus opgezet. Hierbij werken we samen met de Stichting FAB en Ypsilon in 3 ggz-instellingen: Mondriaan, GGZ Centraal en Parnassia Groep regio Haaglanden. In deze instellingen leiden we ggz-professionals, naasten en cliënten op tot FAB-docenten. Zodra zij deze opleiding hebben afgerond, kunnen zij de drie modules van FABuleus gaan geven aan professionals in de eigen ggz-instelling.

De ervaringsverhalen van cliënten en familie vormen de basis van de FABuleus-trainingen. Daarom worden de familie- en cliëntdocenten tijdens hun opleiding vooral getraind in het schrijven en presenteren van hun eigen ervaringsverhaal en in het communiceren met cursisten. De docent-professionals worden getraind in het geven van theoretische achtergrondinformatie. Daarnaast worden zij getraind in didactische vaardigheden om de FAB-modules samen met cliënten en naasten voor te bereiden en te geven.

De drie modules van FABuleus geven professionals inzicht in:

• het effect dat een ernstige psychiatrische aandoening heeft op familie en naasten;
• de nieuwe rollen en taken die zij als gezinsleden/naasten op zich moeten nemen;
• het triadisch samenwerken met cliënten en hun familie/naasten - als gelijkwaardige gesprekspartners met elk hun eigen deskundigheid en perspectief.

Uit de reacties van deelnemers aan de FAB-opleiding en modules blijkt dat FABuleus in een behoefte voorziet:

• Ik ben me er nu meer van bewust dat cliënten ook al een leven hadden voordat zij werden opgenomen.
• Indrukwekkend was het ervaringsverhaal: daardoor besefte ik hoe eenzaam iemand kan zijn door verlies van netwerk en sociale rollen.
• Voor mij is de familie de brug naar de samenleving voor de cliënt.
• Ik was bang privacy-regels te overtreden, maar nu voel ik meer ruimte om binnen die regels het contact met familie en naasten op te pakken.
• We nodigen vanaf nu bij het eerste contact met de cliënt standaard de familie uit.

Inmiddels is uit onderzoek gebleken dat het betrekken van naasten een positief effect heeft op de kwaliteit van zorg. In aanvulling hierop zoeken we nu naar antwoorden op de volgende vragen: 

• welke ervaringen hebben cliënten met familieparticipatie?
• zijn de FAB-docenten voldoende opgeleid om de FABuleus training te geven?
• zijn de professionals door de modules positiever gaan denken over de inbreng van familie? Hebben ze acties ondernomen?
• merken de naasten van patiënten op afdelingen waar professionals de FAB-modules hebben gevolgd een verandering?
• wat hebben ggz-instellingen nodig om te werken met de FAB-trainingen?

Familie
​Familieraden

Familieraden, hulpverleners en managers van ggz-instellingen die meer willen weten over FABuleus kunnen contact opnemen met José Laheij, projectleider FABuleus: j.laheij@osmadvies.nl