Het Kiemuur in Tilburg

Binnen het programma ‘Herstel Dichtbij – Samen voor mentale gezondheid' werken 30 zelfregie- en herstelorganisaties aan hun ontwikkeling. Deze organisaties bieden ondersteuning, ontmoeting en hulp in de buurt, voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid. De komende tijd zetten we steeds een organisatie in de schijnwerpers. Deze keer is dat Het Kiemuur, dat sinds 2014 actief is in Tilburg en omliggende gemeenten.

“Het Kiemuur is een laagdrempelige ontmoetingsplaats, een algemeen toegankelijke voorziening voor psychisch kwetsbare mensen die behoefte hebben aan een praatje, ondersteuning op een bepaald gebied, of die hun zelfredzaamheid wat meer willen ontwikkelen”, vertelt Diede Oerlemans. “Kiemuur is afgeleid van het woord ´ontkiemen´ wat staat voor eigen ontwikkeling en groei.

Het belang van ervaringsdeskundigheid
Het Kiemuur wordt op 17 locaties in (de omgeving van) Tilburg geleid door ervaringsdeskundigen, mensen met ervaring met kwetsbaarheid, die gevorderd zijn in hun herstel en een opleiding afgerond hebben om hun opgedane ervaringskennis in te zetten voor anderen.  Diede: “Hun bijdrage als rolmodel aan het Kiemuur zorgt echt voor toegevoegde waarde, dat is ook bewezen. Naast de betaalde ervaringsdeskundigen hebben vrijwilligers (met of zonder eigen ervaringskennis) ook een actieve en belangrijke rol bij het Kiemuur. Wij richten ons op herstelondersteuning, advies en versterking van eigen kracht waarbij de verbinding in de wijk, participatie en de-stigmatisering rondom psychiatrie, psychische klachten en verslaving belangrijke uitgangspunten zijn. We willen helpen voorkomen dat psychische klachten verergeren. Daarbij houden we ons bezig met preventie, toeleiding en nazorg.” Er worden vanuit Het Kiemuur ook verschillende cursussen gegeven, zoals Herstellen Doe Je Zelf, WRAP (Wellness Recovery Action Plan), Werken Met Eigen ervaring, HOP (Honest, Open en Proud), MHFA (Mental Health First Aid) en Van Overleven Naar Leven. Naast de cursussen organiseert Het Kiemuur ook activiteiten zoals een ‘levende boekenmiddag’: hierbij lees je geen boeken, maar mensen. Je gaat in gesprek met mensen met een levensverhaal.

Je staat er niet alleen voor
“Sociaal contact met andere mensen in een veilige omgeving, ontdekken dat je niet de enige bent, schaamte en zelfveroordeling doorbreken, dat zijn dingen waar mensen voor komen bij ons”, aldus Diede. Bezoekers vertellen bij ons hun eigen verhaal. Zo worden ze zich meer bewust van hun eigen herstelproces en leren ze gaandeweg hun kwetsbaarheden te delen met anderen. Ze leren door onvoorwaardelijke steun welke stappen nodig zijn om weer zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven en geluk. Wat heel mooi is om te zien is dat sommige mensen als bezoeker willen komen, anderen vrijwilliger willen worden en sommige zich willen ontwikkelen als co-trainer binnen Het Kiemuur.

Een van de bezoekers vertelt: “Mijn valkuil is dat ik te veel alleen ga zijn. Dat vind ik op zich fijn, maar ik weet dat ik wel contact nodig heb. En dan is er het Kiemuur. Ik ga één keer per week. Zodat ik wat contacten heb en weet dat ik mensen zie. Ik vind het wel gewoon fijn om met mensen te zijn die een beetje hetzelfde hebben meegemaakt. Niet altijd letterlijk hetzelfde. Maar die wel obstakels zijn tegengekomen in hun leven. Fijn om het erover te hebben en te horen hoe zij daarmee zijn omgegaan en hoe zij dat hebben opgelost.”

Een andere cliënt: “Een vrijwilliger van het Kiemuur had een mooi thema voorbereid over geluk en gelukshormonen. Ook de onderwerpen stigma en te snel oordelen over een ander passeerden het gesprek. Er was een conflict tussen twee bezoekers. De ene bezoeker was heel stellig en had veel vooroordelen/stigma, de andere bezoeker werd daar boos over. We praatten vervolgens over ruimte maken voor elkaar en met respect met elkaar omgaan. Nadien ontstond er meer wederzijds begrip”.

Een plek in de maatschappij
“Door Herstel Dichtbij zijn we veel samenwerkingsrelaties aangegaan met soortgelijke initiatieven”, vertelt Diede. “Het is mooi om te zien dat we met zoveel initiatieven hetzelfde doel voor ogen hebben, namelijk herstel dicht bij mens brengen. We krijgen de kans om onze positionering en vindbaarheid te verbeteren en eventuele doorontwikkeling en uitbreiding te onderzoeken. En daarnaast kunnen we op landelijk niveau meedenken over thema’s zoals kwaliteit, schaling, financiering etc. Hierdoor hopen we elkaar te kunnen versterken en een eenduidige aanpak te creëren, met allemaal ons eigen unieke karakter. Door de beweging hebben we een plek gekregen in de maatschappij en wordt de meerwaarde van herstelinitiatieven steeds meer erkend.

Onze droom
In de ideale wereld is praten over mentale gezondheid de normaalste zaak van de wereld. Dit kan zijn met je vrienden, met je familie, op je werk of gewoon met iemand die je tegenkomt op straat. Hopelijk durven we elkaar ook meer om hulp te vragen en meer aan te geven bij elkaar als het even niet lekker gaat. Het zou mooi zijn als we elkáar wat meer helpen maar vooral ook als je jezélf leert kennen en helpen. Wat of wie heb ik nodig als het even niet goed met mij gaat? We hopen door Herstel Dichtbij en door Het Kiemuur er in ieder geval voor te zorgen dat het voor iedereen binnen handbereik ligt en het zo laagdrempelig mogelijk wordt gemaakt."

www.hetkiemuur.nl