De Hoofdzaak
"Je kunt hier je verhaal kwijt"
Binnen het programma ‘Herstel Dichtbij- Samen voor Mentale Gezondheid’ werken 30 zelfregie- en herstelorganisaties aan hun ontwikkeling. Deze organisaties bieden ondersteuning, ontmoeting en hulp in de buurt, voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid. Vanaf september 2023 zetten we steeds een organisatie in de schijnwerpers. Deze keer is dat De Hoofdzaak, sinds 2007 actief in de regio’s Kop van Noord-Holland, Noord-Kennemerland en Zaanstreek-Waterland-IJmond.
Café Fris en fruitig
“Bij De Hoofdzaak kunnen mensen meedoen aan heel uiteenlopende activiteiten”, vertelt Renate Wiersma, teamcoördinator. Er zijn verschillende cursussen zoals Zicht op herstel, Jouw herstelverhaal en cursussen over vriendschap bijvoorbeeld. We organiseren regelmatig workshops en lezingen. Daarnaast zijn er veel doorlopende activiteiten, denk aan wandelen, creatieve groepen, filmavonden. Er zijn meerdere gespreksgroepen, we bieden individuele herstelondersteuning en ondersteuning bij het maken van een crisiskaart. We kunnen voorlichting geven en ook beleidsadvies. Collega Jeanet Hoiting (regiocoördinator Westfriesland) vult aan: “We hebben mede dankzij het programma Herstel Dichtbij een nieuwe plek in Hoorn kunnen openen: ons café ‘De Verbinding’. Dat café is drie keer per week open: twee ochtenden en een middag. Daarnaast is er twee keer per maand op vrijdagavond café ‘Fris en fruitig’. De cafés worden gerund door onze vrijwilligers.”
Meer thuis dan thuis
Renate: “Mensen komen vooral bij ons voor ontmoeting van gelijkgestemden, op een plek waar je echt jezelf kunt zijn. We horen vaak dat mensen zich bij De Hoofdzaak thuis en veilig voelen, mensen ervaren het als een warm bad. Sommige mensen zeggen zelfs dat ze zich bij ons meer thuis voelen dan thuis, omdat je bij De Hoofdzaak écht je verhaal kwijt kunt en jezelf kunt zijn. En daarnaast komen mensen voor meedoen aan herstelgerichte activiteiten, om in contact met ervaringsdeskundigen stappen te zetten in het eigen herstel.”
Zingeving en verbinding
Jeanet: “We horen vaak dat mensen door mee te doen bij De Hoofdzaak tot bloei komen. Vrijwilligers vertellen dat ze zich door hun inzet bij De Hoofdzaak op veel manieren kunnen ontwikkelen. Onder meer op persoonlijk vlak. Vaak is het vrijwilligerswerk ook een manier om aan het eigen herstel te werken. Zo ontwikkelen vrijwilligers vaak meer zelfvertrouwen en ervaren zij zingeving en verbinding. En ook op professioneel vlak: er is altijd een groep vrijwilligers die graag ervaring opdoet omdat zij een betaalde baan als ervaringsdeskundige ambiëren. Wij geven mensen graag de kans om die ervaring op te doen en cursussen te volgen. En regelmatig nemen we afscheid van vrijwilligers die in hun missie slagen en een baan als ervaringsdeskundige vinden bij andere organisaties. En soms vinden ze die baan bij De Hoofdzaak zelf. Altijd iets om erg trots op te zijn!”
Klaar om weer aan het werk te gaan
“Deelnemers vertellen ons ook geregeld wat meedoen bij De Hoofdzaak voor ze betekent”, aldus Renate. “Een vrouw sloot zich twee jaar geleden aan bij onze wandelgroep. Ze zat vol emotie en vocht steeds tegen haar tranen. Hulp die ze kreeg bij de POH hielp haar niet. POH's weten ons steeds vaker goed te vinden, maar haar POH ontraadde haar, gek genoeg, deelname aan De Hoofdzaak. We hebben met haar gesproken over zelfregie. Hulp vragen is goed, en als de hulp die je krijgt niet past of jou niet verder helpt, mag je dat zeggen. Zij nam de regie over haar leven en haar zorg. Ze is uiteindelijk met heel veel activiteiten van De Hoofdzaak gaan meedoen. Na een jaar of anderhalf bloeide ze helemaal op en zagen we een uitgesproken vrolijke vrouw. Bij een bezoekje in ons café vertelde ze dat ze zich weer klaar voelde om aan het werk te gaan, na twee jaar ziektewet. Dat was mede door de steun die ze bij De Hoofdzaak had gevonden. Maar gelukkig gaf ze vooral zichzelf een compliment, want zij had het zelf gedaan!”
De perfecte plek om kennis te maken
Jeanet vertelt: “Door de bijdrage van het Oranje Fonds konden we onder meer een extra ruimte huren op onze locatie, een voormalige kapel. Het café is daar nu een paar keer per week open en trekt nog steeds regelmatig nieuwe bezoekers. De 'vrije ruimte' heeft al geleid tot verschillende nieuwe vaste groepen en allerlei leuke eenmalige activiteiten. Zoals muziektheatervoorstellingen, een high tea, een karaokeavond, lezingen over autisme. Activiteiten die we ook steeds meer in samenwerking met andere organisaties uitvoeren, zoals Dalisay Recovery en de Nederlandse Vereniging voor Autisme. Maar ook bijeenkomsten met gemeenten, waarin gesproken is met organisaties en inwoners over beleid op het gebied van zorg en welzijn. De naam De Verbinding kreeg gaandeweg eigenlijk een steeds rijkere betekenis. We merken dat het café echt iets toevoegt. Mensen komen er makkelijk binnen om de sfeer te proeven. We horen vaak dat mensen zich er snel thuis voelen. In het café is ook informatie te vinden over andere activiteiten en veel bezoekers zetten ook de stap naar meedoen met andere activiteiten. Het is echt de perfecte plek om kennis te maken. Met elkaar en met de organisatie. Precies wat we hoopten.
Binnen Herstel Dichtbij heeft De Hoofdzaak vooral gewerkt aan het project De Verbinding: een plek waar je ook zonder afspraak binnen kunt lopen in een gezellige en inspirerende ruimte waar de deelnemers ook echt zelf ruimte voelen om nieuwe initiatieven te nemen. Via Herstel Dichtbij is veel contact met andere organisaties via de leergangen en de kennisdagen. Het programma heeft daarmee erg bijgedragen aan die verbinding. Van en met elkaar leren is mooi, maar ook alleen herkenning bij elkaar vinden is al heel fijn. Wij hopen heel erg dat we dat met elkaar kunnen vasthouden, ook als het programma Herstel Dichtbij straks is afgerond. We hebben veel aan elkaar!”
Café op locatie
“Wij dromen ervan om op meer locaties in onze regio café-achtige plekken te realiseren”, laat Renate weten. Westfriesland is groot en niet voor iedereen is ons café in Hoorn even makkelijk te bereiken. Met name de kleine plattelandsdorpen hebben soms maar beperkt of zelfs geen openbaar vervoer. Voor de mensen niet naar ons kunnen komen, brengen we het café graag wat dichterbij. Bijvoorbeeld door samenwerking te zoeken met buurthuizen. We hebben al wel wat mooie ervaringen opgedaan met activiteiten 'op locatie', dat willen we graag uitbreiden en meer structureel maken. Voor iedereen herstel dichtbij dus. Dat vraagt ondernemerschap met een goed gevoel voor de Westfriese cultuur, een groep medewerkers die het leuk vindt om dit op te bouwen met geduldige volharding en warme samenwerking met lokale partners in het sociale domein, waarbij iedereen zegt 'ja, laten we dat gaan doen!' En die droom heb ik eigenlijk voor de hele beweging: het is wat wij ons voorstellen bij een landelijk dekkend netwerk voor zelfregie en herstel. Laagdrempelig, dichtbij huis en van, door en met mensen om wie het gaat.”