Rapport Eenzaam Gesloten: steviger toezicht door inspectie nodig
Dinsdag 12 maart presenteert Jason Bhugwandass, ervaringsdeskundige in de jeugdzorg het schokkende rapport Eenzaam Gesloten. Dit rapport toont de ervaringen van 51 jongeren die te maken hebben of kregen met onveiligheid, geweld en excessieve inzet van isolatie op een ‘Zeer Intensieve Observatie en Stabilisatie’-afdeling in de jeugdzorg. De getoonde misstanden in het rapport zijn zo erg dat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd vorige week al besloot om toezicht op de twee afdelingen in te stellen en de misstanden nader te onderzoeken. Het rapport en diverse verhalen die via media of meldingen van mensen zelf naar buiten komen, maken pijnlijk duidelijk dat jongeren die afhankelijk zijn van zorg, onvoldoende beschermd zijn tegen deze misstanden. MIND en ExpEx roepen de politiek daarom op: de procedures voor toezicht op jeugdzorg én (volwassenen) ggz moeten dringend worden verscherpt en leiden tot proactief beleid.
Onbegrijpelijk dat misstanden nog steeds plaatsvinden
MIND en ExpEx vinden het onbegrijpelijk dat het vandaag gepresenteerde onderzoek Eenzaam Gesloten op eigen initiatief van Jason moest komen en niet vanuit de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De IGJ heeft de taak om toezicht te houden en in te grijpen waar dat nodig is. Na het grootschalige onderzoek naar geweld in de jeugdzorg door de commissie De Winter (2019) zou intensief toezicht in de jeugdzorg verwacht mogen worden, om herhaling te voorkomen. De gebleken misstanden van lichamelijk, seksueel en psychisch geweld mogen niet opnieuw plaatsvinden, noch bij minderjarigen als bij meerderjarigen. Helaas laat de realiteit een ander beeld zien. Zo berichtte Trouw vorige week over langdurige separatie bij het Centrum Intensieve Behandeling in Den Haag. Het vertrouwen ontbreekt dat zowel bij jeugdzorg als bij (volwassen) ggz de rechten van de patiënt beschermd zijn en dat verdere traumatisering voorkomen wordt. Jongeren en volwassenen die afhankelijk zijn van zorg, moeten kunnen rekenen op maximale bescherming.
Oproep aan politiek om procedures toezicht aan te scherpen
MIND en ExpEx roepen de IGJ op om haar taak beter te vervullen door proactief toezicht te houden en niet enkel reactief. Door bij meldingen niet alleen het incident te bekijken maar goed door te zoeken naar de oorzaak en de context ervan. En daarbij de vraag te beantwoorden hoe het mogelijk is dat een incident kon plaatsvinden en wat gedaan wordt om deze te voorkomen Een melding is immers vaak een signaal van een groter probleem. MIND roept de politiek op om de procedures aan te passen door bij incidenten onafhankelijk onderzoek in te stellen in plaats van een interne onderzoekscommissie van de betreffende instelling. Instellingen roepen we op om zelf proactief te handelen bij meldingen en niet te schromen om eventuele contraexpertise te betrekken. Werk daarbij samen met ervaringsdeskundigen die fijngevoeliger zijn voor signalen en makkelijker in contact komen met de jongeren of volwassen cliënten.
Extra debat gesloten jeugdzorg
Op 28 maart houdt de Vaste Kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en sport een ingelast debat over de gesloten jeugdzorg naar aanleiding van het rapport "Eenzaam Gesloten". MIND en ExpEx doen een dringend beroep op de Tweede Kamer, minister Helder en staatssecretaris van Ooijen om kinderen en jongeren beter te beschermen tegen dwangmaatregelen, misstanden, psychisch, seksueel en fysiek geweld. In onze brief vragen we om de procedures dusdanig aan te passen dat bij een ernstige calamiteit of incident (psychisch, seksueel of fysiek geweld, slechte zorg, onnodige dwangzorg en separatie) melding gedaan moet worden bij de IGJ die daarna direct een onafhankelijk onderzoek kan instellen.
Lees de brief van MIND en ExpEx aan de Kamer voor het debat over gesloten jeugdzorg op 28 maart 2024.
Mensen die naar aanleiding van het rapport steun of hulp nodig hebben van een professionele hulpverlener, kunnen contact opnemen met MIND Korrelatie via 0900-1450 of de site van MIND Korrelatie.