Laagdrempelige toegang herstelinitiatieven in gevaar

Ook zelfregie- en herstelinitiatieven voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid kijken uit naar versoepeling van de coronamaatregelen. Zij hebben het afgelopen jaar hard gewerkt om activiteiten voort te zetten en om hun deelnemers en bezoekers zoveel mogelijk te steunen. Dat is vaak gelukt, maar het is voor medewerkers én deelnemers ook zwaar geweest. Dat blijkt uit een peiling die MIND afgelopen maart heeft uitgevoerd. In totaal namen 16 initiatieven deel aan het onderzoek waarin de gevolgen van de lockdown vanaf eind 2020 centraal staan.

Anders dan tijdens de eerste (intelligente) lockdown in maart 2020, konden initiatieven voor zelfregie en herstel de afgelopen maanden open blijven. Maar wel met beperkingen die op gespannen voet staan met het open en laagdrempelige karakter van deze initiatieven. Omdat minder bezoekers toegestaan zijn, hebben initiatieven zich toegelegd op meer activiteiten in kleine groepen al dan niet in combinatie met individuele ondersteuning. Dit wordt ervaren als een verrijking in het contact met de deelnemers die hier gebruik van maken, echter wordt er ook een groep bezoekers gemist nu inloop alleen nog op afspraak mogelijk is. Ook het online aanbod dat al vanaf de eerste lockdown ontwikkeld is, is in de afgelopen maanden van grote meerwaarde gebleken. De online diensten voor zelfregie en herstel hebben nieuwe deelnemers getrokken. Tegelijk is duidelijk geworden dat online niet voor iedereen en niet altijd geschikt is.

In het pilotproject ‘Online- offline’ van MIND wordt samen met 10 zelfregie- en herstelinitiatieven onderzocht hoe we (ook digitaal minder vaardige) deelnemers kunnen bereiken en betrekken, welk aanbod online goed werkt en wat niet en hoe je dit het beste vorm kunt geven. Dit project loopt nog tot het najaar van 2021. Onlangs heeft er een eerste openbare bijeenkomst plaatsgevonden zodat ook andere initiatieven geïnformeerd en ondersteund worden.

Heel duidelijk blijkt uit de peiling onder zelfregie- en herstelinitiatieven hoe corona iedereen persoonlijk raakt. Ook medewerkers en vrijwilligers van initiatieven lijden soms onder coronamoeheid en moedeloosheid. Zij ervaren onzekerheid op allerlei gebied. Soms vallen ze uit, omdat ze ziek zijn, in quarantaine moeten of omdat de combinatie met extra zorg- en onderwijstaken thuis te veel wordt. Dit vraagt veel extra zorg en energie van de organisaties.

Samenwerking met andere organisaties en met gemeenten als belangrijkste financiers is voor initiatieven essentieel om perspectief voor de langere termijn te houden. Op 29 maart heeft MIND samen met de VNG een webinar over de inbedding en financiering van zelfregie- en herstelinitiatieven georganiseerd dat hier terug te zien is.

Voor de toekomst blijft het belangrijk om aandacht te blijven geven aan de impact die corona heeft op bezoekers én eigen medewerkers. Tegelijk hopen initiatieven voor zelfregie en herstel gauw de deuren volledig te kunnen openen en oude activiteiten weer op te kunnen pakken. Daarnaast willen ze al het goede dat in coronatijd nieuw ontwikkeld is behouden.

MIND behartigt de belangen van cliënten en overlegt met regelmaat met het Ministerie van VWS, VNG en zorgorganisaties over ggz en corona. Om gefundeerde input te kunnen geven over de situatie en behoefte van cliënten en naasten, onderzoekt MIND de impact van de maatregelen op de psychische klachten en de zorg voor mensen met psychische klachten. Naast de uitvraag onder ons ggz-panel is dit het tweede onderzoek onder zelfregie en herstelinitiatieven. Het eerste onderzoek hiernaar was in juni 2020. De resultaten van het onderzoek brengt MIND onder de aandacht van beleidsmakers en hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg.