Input MIND voor Kameroverleg Participatiewet

Ruim 400.000 mensen vallen onder de zogeheten Participatiewet. De Participatiewet heeft als doel zoveel mogelijk mensen naar werk toe te leiden, met name mensen met een arbeidsbeperking. Omdat de wet in haar huidige vorm onvoldoende bijdraagt aan de doelstelling, wordt deze aangepast. Op 21 juni stuurde minister Schouten hierover haar plan ’Participatie in balans’ naar de Kamer. Maandag 27 juni vergadert de Vaste Kamercommissie Sociale zaken en Werkgelegenheid over de wet. Het manifest dat we met de Werkcoalitie op 15 juni aan de minister aanboden, geeft al aan waar het ons om draait: bied mensen met een (psychische) beperking bestaanszekerheid en werk! Daarnaast doen we in onze brief aan de Kamer een aantal extra oproepen: bied ook aan jongeren de ruimte voor inkomen naast een uitkering en verbeter de ondersteuning naar werk. 

Vrijlating van inkomen naast een uitkering helpt om de eerste stappen naar werk en participatie te nemen. En het voorkomt armoede voor mensen met hoge zorgkosten die al heel moeilijk rondkomen. Zeker voor mensen met een (psychische) beperking zijn vertrouwen en zekerheid een voorwaarde om te kunnen participeren. MIND ziet dat veel jongeren met een psychische kwetsbaarheid al een veel moeilijkere positie hebben gekregen de afgelopen jaren. Indien er sprake is van arbeidsvermogen, is er geen toegang meer tot de Wajong. Deze jongeren zijn dan aangewezen op het strenge regime van de Participatiewet, waarin zij voor veel inkomstenvrijlatingen en premies worden uitgesloten. Hierdoor komen zij soms al op vroege leeftijd in de schulden terecht waardoor hun stress en psychische problematiek verergert. Nu de overheid met een plan komt om de mentale weerbaarheid in de samenleving te vergroten, zal het ook de eigen regelingen zo moeten maken dat iedereen bestaanszekerheid kan opbouwen. MIND roept daarom op om ook jongeren t/m 27 jaar ruimte te bieden voor inkomen naast een uitkering en hen niet langer buiten de inkomstenvrijlatingen te houden.

Een andere zorg om jongeren is dat nog teveel jongeren zonder startkwalificatie na het verlaten van hun school uit beeld verdwijnen. Het systeem “Jongeren in Beeld” is er om gemeenten hierbij te helpen. MIND roept daarom op om hiervoor meer middelen vrij te maken en gemeenten te verplichten het systeem te gebruiken.

Naast het inkomen, zien wij hoe werk bijdraagt aan iemands kwaliteit van leven en in veel gevallen aan herstel. Ondersteuning naar werk is daarbij ontzettend waardevol. Het type ondersteuning dat iemand kan ontvangen, is echter nog te vaak afhankelijk van het soort uitkering dat iemand krijgt. Ook de kwaliteit van de ondersteuning wisselt. Mensen met een hoger afgeronde opleiding hebben vaak moeite om in het doelgroepenregister te komen en krijgen niet altijd passende ondersteuning, omdat deze steun vooral gericht is op lager geschoold werk. Wij roepen op om één centraal punt in de richten voor het aanvragen van ondersteuning en de toegang tot het doelgroepenregister te verruimen.
Verder constateren wij dat onvoldoende werkgevers plek bieden aan mensen met een (psychische) beperking. Slechts 12% van de werkgevers heeft op dit moment iemand met een beperking in dienst. Hier moet meer op gestuurd worden door overheid en werkgevers zelf.

Lees alle ingebrachte punten in de MIND brief aan de Kamercommissie SZW voor het WGO op 27 juni 2022.

De Werkcoalitie bestaat uit Landelijke Cliëntenraad, FNV, VCP, CNV, Wij Staan Op!, MIND, Coalitie voor inclusie, Stichting studeren en werken op maat, en Ieder(in). Zie ook onze gezamenlijke oproep richting de Tweede Kamer op 23 juni 2022.