Arbeid

Werk is voor iedereen belangrijk. Werk dat bij je past, maakt gelukkig en draagt bij aan een gezond leven. Het geeft economische zelfstandigheid, structuur aan je leven, vergroot je eigenwaarde en biedt kansen om jezelf te ontwikkelen. Ook voor mensen met een psychische kwetsbaarheid is werk essentieel om psychisch gezond te blijven of weer gezond(er) te worden. 

Onderzoek van Lex Burdorf ondersteunt dit. Daarnaast is er ook een wisselwerking: psychische klachten kunnen invloed hebben op (behoud van) je werk en inkomen, werk en inkomen kunnen de psychische klachten ook beïnvloeden. Geen werk of minder inkomen verhoogt stress en eventuele schulden. Ook het werk zelf kan de oorzaak van de klachten zijn of deze beïnvloeden.  

MIND komt op voor de positie van mensen met psychische klachten op de arbeidsmarkt en voor de rechten van mensen die te maken krijgen met psychische klachten waar het gaat om het behoud van hun werk en inkomen, re-integratiemogelijkheden, recht op een uitkering en andere vormen van bijstand. Mensen die afhankelijk zijn van de overheid voor inkomen en ondersteuning naar werk, moeten een veel betere rechtspositie krijgen. De zogeheten ‘boodschappenboete’ in de Participatiewet toont de kwetsbare positie van mensen aan.

De MIND werkgroep Participatie bestaat uit leden uit onze achterban die toetsen wat er nog wel/niet goed gaat in het beleid van werk en inkomen. Hun input gebruiken wij voor onze lobby bij de politiek voor betere wet- en regelgeving. We nemen deel aan projecten en samenwerkingsverbanden om de wensen en belangen van cliënten in te brengen. Zie ook de themapagina werk en inkomen voor hoe we de lobby en beleid daarvoor uitvoeren. 

Samen met de Landelijke Cliëntenraad (LCR) staat MIND voor een sterkere rechtspositie van mensen en betere cliëntbetrokkenheid bij de ontwikkeling van wetgeving en de toetsing ervan op uitvoerbaarheid.  

Daarnaast verstuurt MIND zelf ook brieven aan de Kamer over onderwerpen die specifiek mensen met psychische klachten betreft, zoals de brief voor de begroting van het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid 2025. Hierin vragen we om concrete maatregelen voor meer rust en bestaanszekerheid voor mensen met psychische klachten. 

De erkenning dat arbeid als medicijn kan worden ingezet voor mensen met psychische aandoeningen, is steeds breder geaccepteerd. Voorwaarde is dat dit vanuit een vertrouwde setting gebeurd en in het tempo dat mensen zelf aangeven. Om dit mogelijk te maken, werken werkgevers, UWV, gemeenten, ggz en cliëntenorganisatie en MIND sinds 2017 samen in een convenant. Dit convenant liep in juni 2024 af. 

Voor 2024-2026 is MIND samen met de Nederlandse ggz, UWV, Cedris, Divosa, Valente, de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten, werkgeversvereniging AWVN, het Verbond van Verzekeraars en Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) het nieuwe convenant Sterk door Werk aangegaan. Het doel is meer mensen met een psychische aandoening aan het werk te krijgen en te houden.  

Met het nieuwe convenant is ook het succesvolle project Hoofdzaak Werk verlengd. Hierin wordt IPS (individuele plaatsing en steun) opgeschaald voor mensen die in behandeling zijn bij een ggz-instelling. De duur van het ondersteuningstraject hangt af van de ernst van je psychische klachten. De ambitie voor deze periode is dat re-integratie mogelijk wordt voor mensen met psychische klachten zonder uitkering of die niet verbonden zijn met een ggz-instelling. Een tweede doel van het convenant is meer preventie op de werkvloer, zodat minder mensen met psychische klachten (langdurig) uitvallen. 

Om gedegen input te bieden, deelt MIND kennis over arbeidsparticipatie, neemt deel aan innovatieve projecten en verricht ook onderzoek naar de wensen van cliënten. 

• Handreiking Blijven werken met psychische klachten  
  MIND werkte mee aan een onderzoek van HAN Hogeschool naar samen beslissen als iemand is uitgevallen met psychische klachten. 
• MIND training Psychische diversiteit op de werkvloer: "Het Gesprek"
  HR-medewerkers en managers leren signalen op te vangen en hoe zij het goede gesprek kunnen voeren over psychische klachten van een medewerker. 
• Project DESTRESS
  Onderzoekers, arbo- en zorgprofessionals en ervaringsdeskundigen werken samen met werkgevers, vakbonden, ministeries en beroepsverenigingen aan het meten van stresssignalen en stressoren en het ontwikkelen van de applicatie (de DESTRESS-oplossing). Hierdoor wordt een tijdig en goed gesprek tussen werknemers en werkgevers bevorderd. In deze animatie wordt DESTRESS eenvoudig uitgelegd.
• Programma Simpel Switchen in de participatieketen
  MIND werkt met diverse partijen aan een gemakkelijkere overstap tussen vormen van (on)betaald werk en betaald werk zodat iedereen naar eigen vermogen mag meedoen.
• MIND onderzoek Werken aan werk (2020) 
  MIND onderzocht de mate waarin mensen met psychische klachten de dienstverlening van UWV en gemeenteloketten waarderen. De belangrijkste conclusie is dat de bejegening beter kan en medewerkers meer samen met de cliënten op zoek kunnen gaan naar de mogelijkheden die er wél zijn. Meer kennis en (bij)scholing over psychiatrische problematiek en dienstverlening op maat kunnen ervoor zorgen dat mensen die willen werken, daadwerkelijk aan het werk komen. Onder de vlag van het project Hoofdzaak Werk geven wij sinds 2021 workshops en trainingen over betere bejegening en beter omgaan van mensen met psychische problematiek die een uitkering hebben.