Vriendendiensten
Binnen het programma ‘Herstel Dichtbij - Samen voor Mentale Gezondheid’ werken 30 zelfregie- en herstelorganisaties aan hun ontwikkeling. Deze organisaties bieden ondersteuning, ontmoeting en hulp in de buurt, voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid. Vanaf september 2023 zetten we steeds een organisatie in de schijnwerpers. Deze keer is dat Vriendendiensten, actief sinds 2000 in Deventer, Olst-Wijhe, Raalte en Voorst. We interviewden directeur Lori van Egmond en (ervaringsdeskundige) coördinator zelfregiecentra en herstel Fieke Bosscher. Ook komen de bezoekers Rolf en Patricia aan het woord.
“We zijn met onze activiteiten al begonnen in 2000, maar sinds 2016 zijn we ook specifiek als zelfregie- en herstelorganisatie actief, met de komst van ons eerste zelfregiecentrum in Deventer. Vervolgens zijn er nog drie ‘satellieten’ van Vriendendiensten bijgekomen in de vorm van twee kleinere zelfregiecentra in Raalte en in Olst-Wijhe en een ‘Inloop Mentale Gezondheid’ in de gemeente Voorst. Met aanvullend hierop een sterk regionaal Herstel Netwerk, waarin ervaringsdeskundigen van Dimence, Tactus, IrisZorg, RIBW Overijssel en Vriendendiensten goed samenwerken onder de coördinatie van Vriendendiensten”, vertelt Fieke.
Drie kerntaken
Lori vervolgt: “Vriendendiensten is dé Zelfregie- en Herstelorganisatie in regio Midden-IJssel. We zijn een onafhankelijke stichting die zich inzet voor jongeren (17+) en volwassenen met (beginnende) mentale klachten, een psychische kwetsbaarheid of psychosociale problemen. We hebben drie kerntaken. De eerste is zelfregie en herstel, wat vooral tot uiting komt via ons Jongerencafé, de zelfregiecentra, onze Inloop Mentale Gezondheid en het regionale Herstel Netwerk. Daarnaast houden we ons bezig met onafhankelijke ggz-cliëntondersteuning: we geven informatie en advies, kortdurende ondersteuning en houden ons bezig met vraagverheldering en (collectieve) belangbehartiging. Tot slot hebben we nog onze ggz-maatjesactiviteiten: zo zijn er 1-op-1-maatjes, groepsmaatjes en we hebben speciale maatjescafés.”
Balans, stabiliteit en veerkracht terugvinden
Fieke: “Bij onze zelfregiecentra komen mensen vooral voor de ‘omgeving die we samen creëren’. Binnen deze omgeving worden mensen in staat gesteld om hun mentale balans, stabiliteit en veerkracht terug te vinden, om vervolgens verder te gaan ‘groeien’. Dit komt door de specifieke waarden en elementen zoals ‘vrije ruimte’, gelijkwaardigheid, wederkerigheid, peer-support, ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid in combinatie met de vele mogelijkheden die we er zijn. Zo kunnen mensen hun belemmerende problemen aanpakken, samen met de ggz-cliëntondersteuners. En mensen die de stap naar een zelfregiecentrum (nog) niet kunnen of durven zetten, kunnen gebruik maken van de maatjesactiviteiten.”
Dat een zelfregiecentrum kansen biedt, weten Rolf en Patricia. Ze hebben beiden bij Vriendendiensten in Deventer een herstelcursus gevolgd. Daarna wilden ze allebei doorgaan en zijn ze opgeleid om, vanuit hun eigen ervaringen, anderen vooruit te helpen.
Structuur en contacten
Rolf: “Op de bank liggen, weinig zin hebben in dingen, piekeren over wat er van me terecht zou komen. Zo ongeveer zag mijn leven er een aantal jaren geleden uit, nadat ik mijn baan was verloren. Wel was ik onder behandeling bij Dimence en de psycholoog daar wees me op het bestaan van Vriendendiensten. Ik was in die periode veel alleen, een groot deel van mijn contacten was weggevallen. Ik besloot een keer langs te gaan bij het zelfregiecentrum in Deventer en herinner me dat ik me afvroeg wat ik daar te zoeken had. Maar de gastvrouw nam me op sleeptouw en liet weten het leuk te vinden als ik het niet bij dat ene bezoekje zou laten. Sindsdien ben ik het centrum blijven bezoeken en heb ik er mijn plek gevonden. Ik kom er vooral voor de structuur en de contacten. En ook wel voor het wederzijds begrip. Iedereen heeft wel wat, en dat is oké.”
Stilstaan bij je eigen behoeftes en grenzen
Patricia: “Doorgaan en doorpakken, was altijd mijn motto. Dus toen iemand me wees op de herstelcursussen die in het centrum worden gegeven en dat dit misschien iets voor mij kon zijn, besloot ik me aan te melden voor Herstellen Doe Je Zelf. Misschien kon ik er wel leren hoe ik nog meer ballen hoog kon houden, dacht ik toen nog. Dat pakte anders uit. De cursus heeft me leren stilstaan bij mijn eigen behoeftes en grenzen. Bij dat wat ík wil en belangrijk vind. Al tijden liep ik rond met lichamelijke klachten. In de cursus ontdekte ik dat ze onderdeel uitmaakten van een burn-out. De cursus heeft me geleerd om af te remmen, het heeft me bewuster gemaakt. En daar is het niet bij gebleven, want ik ben ook andere herstelcursussen gaan volgen, waaronder de cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan).”
(Lees hier het hele verhaal van Rolf en Patricia)
Herstel Dichtbij
“Binnen het programma Herstel Dichtbij ontwikkelen we een training van 12 bijeenkomsten, speciaal voor bezoekers van een zelfregiecentrum die willen doorgroeien naar de rol van facilitator van herstel cursussen en/of lotgenotengroepen”, aldus Lori. “We vinden het fijn en waardevol om onderdeel te zijn van deze inmiddels sterke landelijke beweging van zelfregie en herstel en we zijn blij met de kennisuitwisseling, professionaliseringsslag en alle ontmoetingen die binnen dit mooie programma plaatsvinden. Het geeft ons ook de gelegenheid onze visie op termijn te realiseren. Zo ontwikkelen we nu een training om meer facilitators op te leiden. Zodat meer mensen herstelcursussen kunnen geven en volgen. Om zo inwoners eerder en dichtbij te ondersteunen en hiermee de ggz te ontlasten. Een belangrijk onderdeel hiervan is het realiseren van een landelijk dekkend netwerk van zelfregie en herstelorganisaties, zodat alle inwoners die dit willen, laagdrempelig en dichtbij, aan hun herstelproces kunnen werken.”
