Suïcidepreventie
Als iemand zelf een einde maakt aan zijn of haar leven dan spreken we over suïcide of zelfdoding. Voordat iemand dit doet is er sprake van intense wanhoop. Er kunnen suïcides voorkomen worden wanneer zelfmoord beter bespreekbaar is en de zorg menselijker wordt georganiseerd. Op deze pagina lees je over wat MIND doet om suïcides te voorkomen.
Wat is suïcide?
Bijna iedereen krijgt weleens te maken met iemand die het niet meer ziet zitten. Bij sommige mensen is die wanhoop zo intens, dat ze rondlopen met plannen om een einde aan hun leven te maken. Ze zijn dan suïcidaal. Een enkeling maakt daadwerkelijk een einde aan zijn of haar leven, dat noem je zelfdoding. Lees meer over zelfdoding.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
Heb jij (zelf of in je omgeving) te maken met gedachten over zelfdoding of ben je iemand verloren aan zelfdoding en wil je daar graag over praten? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie.
Heb jij of een naaste last van psychische klachten en ben je op zoek naar hulp? Neem anoniem en gratis contact op met MIND Korrelatie.
- In 2022 waren er 1.916 zelfdodingen.
- Elke dag overlijden er 5 mensen door zelfdoding in Nederland.
- Tweemaal zoveel mannen als vrouwen overlijden in Nederland door zelfdoding.
- Meer dan de helft van de mensen die overlijdt door zelfdoding was niet in beeld bij de zorg.
- Ongeveer 250.000 naasten worden jaarlijks getroffen door een zelfmoord van een dierbare.
- Zelfdoding is de belangrijkste doodsoorzaak bij jongeren tot 30 jaar.
Bron: cbs
Wereld Suïcide Preventie week
Zondag 10 september was het World Suicide Prevention Day. MIND heeft 6 ervaringsverhalen in beeld gebracht. Ivanka, Marten, Jade, Patricia, Simone en Thomas delen met de wereld hoe zelfdoding impact heeft op hun leven. Ze hebben geworsteld met gedachtes aan de dood, de keuze van hun naaste, en sommigen van hen vechten nog steeds iedere dag voor het leven.
YouTube videos worden niet getoond omdat je social media cookies uitgeschakeld heb. Bekijk hier de video op YouTube of pas hier je Cookie instellingen aan.
Wat is suïcidepreventie?
Onder mensen met psychische klachten komt suïcide helaas meer dan gemiddeld voor. MIND spant zich daarom al jaren in voor het terugdringen van suïcide, op beleidsniveau in verschillende netwerken en het geven van voorlichting. Naasten van mensen met psychische en suïcidale klachten en nabestaanden hebben hierbij een belangrijke rol.
Naasten
Bij een behandeling moeten familie en naasten zoveel mogelijk betrokken worden. Zij helpen met het organiseren van zorg, steunen, signaleren en helpen voorkomen van een nieuwe suïcidepoging. Zij kennen de persoon als geen ander. Naasten dragen een zware last. Het is dan voor alle betrokken het beste dat zij hun belangrijke rollen kunnen blijven vervullen. Hiervoor zijn richtlijnen voor de ggz opgesteld, hoe ze het beste met naasten kunnen samenwerken.
Naasten hebben vaak veel ervaringskennis opgedaan. Het is belangrijk gebruik te maken van deze kennis om behandelingen te verbeteren en de begeleiding van naasten te verbeteren. MIND pleit voor structurele inbreng van ervaringskennis in voorlichting en opleiding.
- Bekijk de handreiking voor professionals 'Samenwerken met naasten bij suïcidaliteit' van Akwa GGZ, Eigen Kracht Centrale, MIND Ypsilon, 113 zelfmoordpreventie en MIND. In de handreiking vind je praktische tips geschreven vanuit cliënten, naasten, nabestaanden én professionals die reflecteren op hun eigen ervaring, en is onder andere gebaseerd op de zorgstandaarden 'Naasten en Suïcidaal gedrag'.
Nabestaanden
Het is belangrijk om degenen die dierbaren zijn verloren door zelfdoding niet te vergeten. Ondersteuning aan familie en naasten van mensen die een einde aan hun leven hebben gemaakt of daartoe een poging hebben gedaan noem je postventie. Binnen een instelling voor ggz of verslavingszorg moeten er duidelijke afspraken zijn hoe zij postventie toepassen. In postventie buiten de instelling moet de hele omgeving worden meegenomen: huisarts, POH GGZ, maar ook bijvoorbeeld scholieren, docenten, collega’s, politie en zorgpersoneel. De nazorg hoeft niet alleen binnen het zorgdomein plaats te vinden, ook het sociaal domein moet worden betrokken, zoals bijvoorbeeld lotgenotengroepen en suïcide-preventiecentra.
Wat doet MIND aan suïcidepreventie?
MIND spant zich in voor het verminderen en voorkómen van suïcidepogingen. Dit doen we vanuit onze rol als koepel voor cliënten- en naastenorganisaties in de ggz. We werken samen met anderen om dat doel te bereiken. Bijvoorbeeld via de Landelijke Agenda Suïcide Preventie en via het initiatief Zero Suicide van De Nederlandse Ggz. Daarnaast heeft MIND een werkgroep suïcidepreventie waarin (familie)ervaringsdeskundigen zitten.
MIND en de werkgroep suïcidepreventie:
- Sturen Kamerbrieven en praten met de politiek
- Nemen deel aan congressen
- Organiseren workshops
- Organiseren perspectiefsessies
- Zetten trainingen in voor gatekeepers
- Rusten ervaringsdeskundigen toe
- Organiseren activiteiten voor wereldsuïcidepreventiedag
- Geven voorlichting op de websites van werkgroepleden, MIND en social media
- Brengen ervaringsdeskundige kennis in bij onderzoek, onderwijs, beleid en kwaliteitsstandaarden
- Pleiten voor meer openheid over euthanasie bij psychische lijden
MIND en de werkgroep zetten in op meer zelfregie netwerken en lotgenotengroepen, omdat deze helpend kunnen zijn om de kloof door oplopende wachtlijsten en tekorten in de zorg te overbruggen. Ervaringsdeskundigheid kan mensen laten inzien dat er meer mogelijkheden zijn om het gesprek over suïcide en suïcidale gedachten bespreekbaar te maken. Door meer verhalen te delen, kunnen we werken aan het doorbreken van taboe en stigmatisering rondom suïcidaliteit. De zelfregie netwerken en lotgenotengroepen zijn te vinden in de MIND Atlas.
Er zijn geen resultaten gevonden. Controleer de spelling of probeer een andere zoekterm.
Samenwerkingen
Op 28 januari 2021 heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport samen met maatschappelijke organisaties de Landelijke Agenda Suïcidepreventie 2021-2025 getekend. MIND is een van de deelnemers. Gezamenlijk trekken zij op om zelfdoding zoveel mogelijk te voorkomen. Het terugdringen van suïcides is complex en vergt langere adem en inzet. Juist door samen op te trekken, wint zelfmoordpreventie aan slagkracht.
De doelen van de Landelijke Agenda Suïcidepreventie:
- Durven en leren praten over suïcide
- Professionals opleiden, bijscholen en toerusten
- Suïcidepreventie in de wijk verstevigen, op scholen en in de sociaaleconomische sector
- Bereik van specifieke doelgroepen vergroten
- Veiligheid en effectiviteit van zorg verbeteren vanuit samenwerking tussen professionals, naasten en ervaringsdeskundigen
- Barrières opwerpen voor dodelijke middelen
- Opzet van een landelijk lerend systeem
MIND is binnen de Landelijke Agenda Suïcidepreventie de trekker van een aantal projecten: gericht op jeugd, de inzet van ervaringsdeskundigheid en voorlichting via social media. Voorbeelden van acties:
- De MIND Young Academy heeft samen met STORM en Diversion een lesprogramma over suïcide op scholen.
- We zetten inloopcentra op om ervaringsdeskundigheid en samenwerking met naasten te bevorderen in de ggz, de jeugdhulp en in de wijk.
Lees meer over de Landelijke Agenda Suïcidepreventie op de website van 113.
Bekijk de adviesnota 'Inzet ervaringsdeskundigheid bij suïcidaliteit'
Wat kunnen professionals doen om suïcide te voorkomen?
- Investeer in echt menselijk contact; schakel ervaringsdeskundigen in, betrek naasten.
- Stel een niet-vrijblijvend suïcidepreventieplan op in samenwerking met alle relevante partijen: cliënten, naasten, cliëntenraad, naastenraad, raad van bestuur, professionals. Evalueer de uitvoering periodiek en communiceer hier over.
- Schroom niet om expertise van buiten in te zetten: Boedies, Suïcidepreventie Centrum, 113, De Ivonne van de Ven Stichting, Zero Suicide initiatief
- Stel de PITSTOP-training verplicht (Professionals In Training to STOp Suïcide). Geef het overige personeel een korte instructie in suïcidepreventie.
- Check ggz-voorzieningen op mogelijke bouwkundige aanpassingen. Vermijd hierbij een overmaat aan tralies/gaas en zorg bij eventuele verwijdering van haakjes voor adequate alternatieven voor cliënten/bezoekers om hun jas op te hangen.
- Zorg voor een zichtbare suïcidepreventie-commissie, die daadwerkelijk handelend optreedt en periodiek communiceert over de acties die worden ondernomen.
- Zorg voor goede alerts in het EPD, gebruik van crisiskaart, inzet triade, adequate overdracht, registratie, evaluatie, etc.
- Praat met suïcidale mensen; hoe ongemakkelijk dat ook kan zijn.
Op de hoogte blijven van nieuws en de werkzaamheden van de werkgroep suïcidepreventie? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en krijg 1 keer per maand nieuws over de verschillende thema's waarop MIND actief is.
