MIND stuurt brief naar Tweede Kamer: vertraging als antwoord op urgente problemen?

Voor het Algemeen Overleg op 6 december a.s. over de ggz stuurde MIND een brief waarin zij vaststelt vast dat de geestelijke gezondheidszorg op een aantal essentiële punten nog steeds slecht functioneert en dat een aanzienlijke groep cliënten en naastbetrokkenen daaronder lijdt.
 
Lang wachten op resultaat van aanpak wachttijden
Al sinds de zomer van 2017 liggen er afspraken met de sector om de wachttijden in de ggz terug te dringen. De cijfers laten echter nog steeds geen verbetering zien, zo’n anderhalf jaar (!) na de eerste afspraken nemen de wachttijden zelfs nog iets toe! MIND vindt dit echt onacceptabel. De geloofwaardigheid van de aanpak wachttijden staat op het spel. Het valt niet langer uit te leggen aan de vele mensen die nog dagelijks extra psychisch lijden omdat zij niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. MIND stelt vast dat de samenwerking van ggz-instellingen, vrijgevestigde behandelaars, huisartsen en verzekeraars in de regio nog steeds te vrijblijvend is en onvoldoende tot stand komt. Organisaties denken nog steeds niet mee met patiënt die vastloopt met zijn zorgvraag.
 
Wil de aanpak wachttijden geloofwaardig blijven, dan zullen de komende maanden concrete resultaten geboekt moeten worden:

• Een algemene kentering in de wachttijden: een trend naar steeds kortere wachttijden moet worden ingezet.
• Meer expertise en betere hulp aan het begin van het traject, zodat cliënten snel weten waar ze aan toe zijn en op het goede spoor worden gezet. De wachttijden voor aanmelding die nu nog massaal boven de treeknorm liggen moeten drastisch korter en de consultfunctie bij de huisarts moet beter vorm krijgen (betere triage en doorverwijzing).
• Standaard wachttijdbegeleiding (regelmatig contact met wachtenden) en indien gewenst overbruggingszorg.
• Juiste aanlevering wachttijdgegevens bij Vektis t.b.v. de website Kiezen in de GGz. Er zijn nog steeds instellingen met een groot werkgebied en vele locaties die slechts voor enkele AGB-codes wachttijdgegevens aanleveren.
• Tijdig bijcontracteren door zorgverzekeraars waar wachttijden ontstaan als gevolg van budgetplafonds. Het is de primaire opdracht van zorgverzekeraars om aan hun zorgplicht te voldoen. Het is daarom onacceptabel als zij aanbieders dwingen om nee te verkopen aan mensen die wachten op een behandeling.
• De Inspectie en NZA moeten beter handhaven

Snellere implementatie doorzettingsmacht
Uit de aanpak personen met verward gedrag en de aanpak wachttijden blijkt dat juist mensen met een complexe, zware zorgvraag in de ggz het slechtst geholpen worden. Zij moeten het langst wachten, worden vaak van het kastje naar de muur gestuurd en ontvangen uiteindelijk dikwijls nog geen passende zorg. De regionale doorzettingsmacht is onderdeel van de aanpak wachttijden; het is ook al bepleit binnen de aanpak van personen met verward gedrag.  In de praktijk wordt die regionale doorzettingsmacht niet of nauwelijks geïmplementeerd, terwijl de nood hoog is en veel schrijnende gevallen nu niet opgelost worden.
 
Maatwerkfinanciering
Om de hiervoor genoemde problemen structureel aan te pakken dient de patiënt meer regie te krijgen. MIND wil een maatwerkfinanciering over de domeinen heen waarmee integrale hulp en continuïteit van zorg vanuit het vertrekpunt van de patiënt gerealiseerd kunnen worden. Het hoofdlijnenakkoord ggz biedt ruimte om hiermee te gaan experimenteren. Op dit moment lijkt het akkoord echter aan een zijden draadje te hangen. De VNG heeft het akkoord nog niet ondertekend, wat ZN er waarschijnlijk ook toe zal brengen om zich minder actief op te stellen in de uitvoering van het akkoord. Dan zijn de schotten in de praktijk opnieuw sterker dan mooie bestuurlijke afspraken en duurt de patstelling tussen gemeenten, zorgverzekeraars en aanbieders voort. De patiënt is daar het slachtoffer van; hij valt in het gat dat de verantwoordelijke partijen samen laten vallen.

Implementatie kwaliteitsstandaarden schiet niet op
Sinds 2014 heeft het veld gewerkt aan nieuwe kwaliteitsstandaarden voor de ggz. Voor de zomer 2018 zijn de 35 zorgstandaarden geaccordeerd door nagenoeg alle partijen in het veld waaronder GGZ Nederland en MIND, ingediend bij Zorginstituut NL. In november gaf GGZ Nederland ineens aan hier op terug te komen en de zorgstandaarden toch niet te willen inschrijven in het register van het Zorginstituut. Hierdoor loopt kwaliteitsverbetering in de ggz weer een jaar vertraging op. Schandalig! De ggz-sector waaronder de beroepsverenigingen de NVvP, het NIP alsook MEER GGZ hebben immers wel geaccordeerd, net als Zorgverzekeraars Nederland en MIND. Onnodige vertraging van de implementatie van nieuwe zorgstandaarden is niet uit te leggen, vindt MIND.

Lees hier de brief aan de Tweede Kamercommissie

Meer publicaties over dit onderwerp in:  
NRC: De dochter van Inge wacht al twee jaar op behandeling voor anorexia
LindaNieuws: Paula (35) wacht al een jaar op psychische hulp: 'Je wordt wanhopig')