Input MIND voor Kamerdebat Integraal Zorgakkoord

Woensdag 12 oktober debatteert de Tweede Kamer met de ministers over het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het akkoord, dat MIND vanwege bezwaren niet heeft getekend, is niet representatief voor de ggz-sector en leidt ertoe dat de invloed van de verzekeraars op het zorgstelsel toeneemt ten koste van de aanbieders en patiënten/cliënten. Veel maatregelen in het IZA zoals de verdere digitalisering en verlagingen van vergoedingen voor ongecontracteerde zorg, zijn onvoldoende onderbouwd en zullen nadelig uitwerken voor mensen met psychische klachten. MIND roept de Kamerleden op om de minister hier kritisch op te bevragen.

Eén van de uitgangspunten van het IZA is dat met de toenemende zorgvraag, de zorg betaalbaar moet blijven. Voor ons land, het stelsel en voor de burger. Om meer op de kosten te kunnen sturen, wordt in het IZA vol ingezet op contractering van zorg; zorgverzekeraars sluiten contracten met aanbieders over de te leveren zorg en de prijs daarvan. Men neemt daarbij aan dat ongecontracteerde zorgaanbieders meer kosten. Deze aanname is echter niet gebaseerd op onderzoek. Uit een recent onderzoeksrapport van Vektis blijkt zelfs het tegendeel: ongecontracteerde ggz-zorg vergt vaak minder tijd en kost minder geld dan gecontracteerde zorg.

Door de maatregelen in het IZA hebben straks alleen nog mensen met een restitutiepolis de vrijheid om hun arts te kiezen. Alleen zij krijgen de behandeling door artsen zonder een contract met de verzekeraar vergoed. Het gaat hier om slechts 15% van de volwassenen in Nederland. De grote groep mensen met een naturapolis kan dan alleen nog kiezen voor een paar aanbieders mét een contract; aanbieders met soms lange wachtlijsten, soms te ver weg of te kostbaar om naartoe te reizen. MIND vindt dit onderscheid ontoelaatbaar. De vrije keuze voor een arts is juist voor mensen met psychische klachten essentieel; een goede klik tussen professional en cliënt bepaalt het behandelresultaat. In de bijlage “Bram: In de knel door beperking vrije artsenkeuze” beschrijven wij hoe dit akkoord voor ggz-patiënten uitwerkt in de praktijk.

Een tweede maatregel om de zorg toegankelijk te houden, is verdere digitalisering van de zorg. Het uitgangspunt voor de zorg wordt: zelf als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. Er is echter vrij weinig bekend over het effect van de verschillende digitale en eHealth toepassingen, vooral op de lange termijn. MIND vindt dat meer onderzoek moet komen naar de kwaliteit, toegankelijkheid en privacyaspecten van digitale zorg. En in alle gevallen moet “samen beslissen” blijven gelden: digitaal als we het willen in plaats van digitaal als het kan. Vanuit de wens van cliënten én die van behandelaren. Vanuit de ervaringen tijdens corona geeft ook de laatste groep aan dat zij bij digitale en hybride zorg de diepgang van het face to face contact in de spreekkamer missen. Diverse onderzoeken hebben getoond dat de digitalisering tijdens corona (in onderwijs en werk) resulteerde in achteruitgang van de mentale gezondheid door het gebrek aan verbinding en ontmoeting.

Lees onze hele brief vanuit MIND aan de Vaste Kamercommissie VWS en de bijlage met nadere beschouwingen en Persona Bram.

Zie ook dit artikel Waarom het zorgakkoord niet deugt volgens de vereniging van psychisch kwetsbare mensen in Trouw van 12 oktober 2022.