MIND-panel: geen face-to-face behandelingen voor bijna helft van de cliënten

Hoewel de Corona-maatregelen versoepeld zijn, keert het face-to-face contact in de ggz nog onvoldoende terug. Slechts bij iets meer dan de helft van de cliënten is de behandeling weer zoals voor de Corona-uitbraak. Ook de communicatie over hervatting van de behandeling is nog vaak onvoldoende: ruim een op de drie cliënten geeft aan dat de zorgverlener/instelling nog niets heeft laten horen over eventuele hervatting van face-to-face zorg of groepsbijeenkomsten. Bij wie de zorg wel werd hervat, kreeg ruim een kwart geen inspraak.

Voor de derde keer sinds de Corona-crisis heeft MIND haar ggz-panel ondervraagd naar de gevolgen van Corona en de effecten op hun leven en de zorg voor hun psychische problemen. Uit deze uitvraag die in juni werd gehouden, blijkt dat de zorg van huisarts, POH GGZ en ggz-behandelaar nog steeds voor een groot deel digitaal plaats vindt; respectievelijk 45%, 45% en 42%. Een op de drie geeft zelfs aan dat de bijeenkomsten van hun dagactiviteitencentrum en inloop-, herstel of zelfregiecentrum helemaal gestopt zijn.

De versoepeling laat een wisselend effect zien op psychische klachten: een op de drie merkt door de versoepeling positieve gevolgen op hun psychisch welbevinden; met name door het terugkerende contact met familie en/of vrienden en de bewegingsvrijheid. Ook een op de drie heeft last van toegenomen klachten door extra prikkels, de toegenomen druk, angst voor besmetting en ervaart stress over mensen die zich niet aan de regels houden. De Corona-maatregelen hebben erg veel gevraagd van familieleden en naasten: 42% heeft de afgelopen maanden meer hulp geboden dan voor de Corona-crisis door het wegvallen van zorg en toegenomen spanningen bij hun verwanten. Ruim de helft van de familieleden en naasten (54%) geeft aan zelf behoefte te hebben aan ondersteuning of hulp variërend van een luisterend oor in hun sociale netwerk, steun van de behandelaar van hun verwanten tot professionele hulpverlening voor henzelf door de huisarts of een psycholoog.

Aan de deelnemers is gevraagd hoe zij terugkijken op de afgelopen periode en wat ze verwachten van de toekomst wat betreft zorg, dag-invulling, werk en inkomen. Een op de vijf verwacht geen passende zorg te zullen ontvangen, vaak ingegeven door de wachtlijst waar ze voor Corona al op stonden. Een kwart van de respondenten geeft aan dat de behandeling  voorlopig digitaal wordt voortgezet en dat zij daar ontevreden over zijn. De meerderheid van de respondenten (60%) geeft aan het vooral belangrijk te vinden dat een-op-een-contact met de hulpverlener of de groepsbehandeling weer terug keert. Een de op zes verwacht zijn inkomen te verliezen en financieel in de problemen te raken. Net als in de vorige onderzoeken verwacht één op de drie respondenten dat ze het de komende tijd psychisch niet kunnen redden.
 
MIND roept hulpverleners en beleidsmakers op haast te maken met het hervatten van de face-to-face zorg en dagbesteding, en daarover goed te  communiceren met cliënten en naasten. De toepassing van beeldbellen en eHealth is een pragmatische uitkomst gebleken in tijden van nood. Voor sommige cliënten biedt deze vorm van zorg ook perspectief voor de toekomst,  maar in veel gevallen sluit het niet aan bij de behoefte van de cliënt. Bovendien is nog onvoldoende bekend over de effecten op de behandeling op de korte en lange termijn.
 

MIND neemt deel aan de door het Ministerie van VWS ingestelde overleggen over ggz en corona. Hier behartigen wij de belangen van cliënten, zodat ook in deze tijd de geestelijke gezondheidszorg zo optimaal mogelijk rekening houdt met hun behoeften. Om gefundeerde input te kunnen geven, zette MIND in maart 2020 de eerste vragenlijst uit onder haar ggz-panel bestaande uit 4000 deelnemers, vervolgens in april en nu van 6 t/m 21 juni opnieuw. Aan deze laatste uitvraag namen 932 respondenten deel waarvan 88% cliënt, 11% familieleden/naasten en 1% overig. De resultaten van het onderzoek brengt MIND onder de aandacht van beleidsmakers en hulpverleners in de geestelijke gezondheidszorg.