Reactie MIND op Actieprogramma mentale gezondheid en ggz

MIND is blij met de stappen in de goede richting die staatssecretaris Karremans zet in zijn Actieprogramma Mentale gezondheid en ggz, maar vindt deze verre van voldoende om de problemen in de ggz op te lossen. De voorstellen die de staatssecretaris doet, zijn te weinig resultaatgericht. Zo steunt MIND de gedachte om de marktwerking te beperken, maar alleen voor de acute ggz is onvoldoende om de ggz toegankelijk te maken en de wachtlijsten op te lossen. MIND wil dat de hele cruciale ggz uit de marktwerking wordt gehaald zodat deze – relatief kostbare -  zorg gegarandeerd geboden wordt en niet is overgeleverd aan businessmodellen.

De staatssecretaris noemt de afspraak uit het Integraal Zorgakkoord om te komen tot laagdrempelige steunpunten overal in het land. Wij zijn groot voorstander van deze steunpunten want we weten uit onze achterban hoeveel baat zij hierbij ervaart. De staatssecretaris koppelt hier echter geen concrete actie aan zoals het vastleggen van structurele financiering in plaats van eenmalige en kortdurende subsidies. Met het oog op de gemeentelijke financiële problemen, vrezen wij dat landelijke dekking niet behaald wordt en zien we dat het voortbestaan van de bestaande initiatieven voortdurend in gevaar is.

Zelfregiecentra in de huidige opzet zijn niet specifiek bedoeld voor mensen met lichte klachten maar juist ook voor mensen die chronisch kampen met psychische klachten. Ze zijn zeker niet bedoeld als oplossing voor de wachtlijsten en als ‘vervanging van behandeling’. In zelfregiecentra leren mensen omgaan met hun klachten en kunnen zij werken aan hun herstel. Er zijn zeker mensen die vervolgens zonder ggz uit de voeten kunnen, maar je kunt deze centra niet zien als vervanging van de ggz. Het blijft enorm belangrijk om een goede intake en triage uit te voeren met professionals, ervaringsdeskundigen en de cliënt. Waarin duidelijk wordt wat iemand nodig heeft en zelf wil: behandeling in de ggz en/of andere vormen van hulp en steun.

De staatssecretaris oppert betere data-uitwisseling voor betere zorgbemiddeling. Wanneer echter zorg- of omzetplafonds de inzet van beschikbare capaciteit verhinderen, hebben we niets aan data. Handhaaf de zorgplicht nog scherper, met duidelijke sancties aan zorgverzekeraars en zorg voor een gezonde financiële sector met voldoende ggz-aanbod. De inventarisatie van cruciale ggz begin 2024 liet zien dat er meer vraag is dan het beschikbare aanbod, juist voor mensen met de meest complexe problematiek. Passende sturing op doorstroom en uitstroom, in overleg met de cliënt, zal zeker helpen en is ook waar MIND voor pleit. Maar borgen van ggz-aanbod voor mensen met een hoog-complexe zorgvraag, is niet voldoende om de wachttijd terug te brengen binnen de treeknorm. Investeringen zijn nodig om het aanbod voldoende aan te vullen.