Ondanks VN-verdrag Handicap toch verslechterde situatie
“Acht jaar na invoering van het VN-verdrag Handicap is de situatie voor mensen met psychische problemen verslechterd.” Dat is de harde conclusie van het comité van de Verenigde Naties, dat toeziet op de naleving van het VN-verdrag en de Nederlandse situatie in beeld heeft gebracht.
MIND is het eens met dit oordeel. Een aantal voorbeelden: De wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg zijn nóg langer geworden, waarvan de helft van de wachtenden langer dan de maximale toegestane wachttijd. Het aantal betaalbare woningen voor mensen met psychische problemen is afgenomen. Ook is het aantal gedwongen eenzame opsluitingen (separaties) nog steeds niet afgenomen, ondanks de Veldnorm insluiting van 2013 en het Dolhuysmanifest van 2015. Wij strijden voor verbeteringen op dezelfde onderwerpen.
Geen participatie, maar uitsluiting
Het comité concludeert dat in Nederland mensen met een psychische achtergrond onvoldoende mogelijkheden krijgen om te participeren in de samenleving. Stigma op ggz speelt hierbij een rol, naast discriminatie en onvoldoende effectief beleid om hun positie te verbeteren. Dat leidt tot uitsluiting van de arbeidsmarkt, van onderwijs, sociale relaties en een goede woonomgeving.
Ineffectief beleid
Het comité geeft een aantal voorbeelden van ineffectief beleid en legt daarbij de vinger op de zere plek: het beleid wordt nog onvoldoende in samenspraak gemaakt met de mensen die het uiteindelijk aangaat. Nederlandse jongeren met beperkingen worden hierin expliciet genoemd. Ook wordt vermeld dat onze instituties niet voldoende mogelijkheden geven om misstanden aan de kaak te stellen of een klacht in te dienen. Door de decentralisatie is rechtsongelijkheid ontstaan: het maakt uit in welke gemeente je woont of en hoe je passende zorg kan krijgen. Zo bestaan er te grote verschillen tussen gemeenten die inclusie in de weg staan.
Aanbevelingen van het comité
Het comité doet een groot aantal aanbevelingen:
- breng alle wetgeving in lijn met het VN-verdrag (en werk hierin met alle departementen samen).
- neem verschillen (rechtsongelijkheid) tussen gemeenten weg.
- betrek de mensen om wie het gaat (vanaf de beginfase) zowel bij beleidsontwikkeling als beleidsuitvoering.
- bied alternatieve methoden in plaats van gedwongen medische behandelingen zowel in de jeugdzorg als psychiatrische zorg.
- neem effectieve maatregelen om de wachtlijsten in de ggz terug te dringen.
Betrek de mensen om wie het gaat
MIND roept de regering op werk te maken van de aanbevelingen van het VN-comité. Als belangenvereniging voor en door mensen met psychische klachten en hun naasten weten wij wat de impact van deze misstanden zijn. Daarom gaan wij graag in gesprek om het tij te keren.