Herziening Participatiewet moet zorgen voor rust en zekerheid

Iedereen die kan werken maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt, valt onder de Participatiewet. De wet zou ervoor moeten zorgen dat meer mensen, ook met een arbeidsbeperking, werk vinden. Maar al in 2019 oordeelde het Sociaal Cultureel Planbureau dat de wet in haar huidige vorm dit doel niet bereikt en tot meer armoede en uitzichtloosheid leidt. MIND pleit daarom voor een menselijke wet. Op donderdag 16 januari debatteert de vast Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid over aanpassing van de wet. MIND vraagt aan Kamerleden om te pleiten voor rust, stabiliteit en zekerheid voor alle mensen die psychisch in het leven vastlopen. Door te luisteren en aan te sluiten bij de wensen en mogelijkheden van mensen hoe ze in de samenleving mee kunnen doen. 

MIND is blij met de recente analyse van de wet door staatssecretaris Nobel waarin hij de problemen erkent: dat de wet te complex is voor veel mensen, dat mensen met meerdere problemen onvoldoende ondersteund worden en dat de wet geen passende hulp biedt voor mensen zonder of met beperkt arbeidsvermogen. We vinden echter niet dat de mismatch tussen de bijstandspopulatie en de vraag op de arbeidsmarkt moet worden opgelost door die participatie te laten aansluiten bij de vraag van werkgevers. De Participatiewet moet in de eerste plaats de belangen van de inwoner dienen. MIND roept daarom op om in de eerste plaats de positie van de individuele inwoner te versterken en te luisteren naar de inbreng van cliëntenorganisaties bij het aanpassen van de wet en het beleid. 

De wet moet simpeler, eerlijker en mensen meer rust bieden. Juist dan ervaren mensen de ruimte om de stap naar werk te zetten. Ruimte voor ontplooiing en stabiliteit moeten meer centraal komen te staan en ‘participatie’ moet breder worden gedefinieerd. Geef mensen de mogelijkheden om zich te ontwikkelen zonder direct verlies van inkomen. Zodat zij kunnen onderzoeken welke vormen van participatie voor hen passend zijn. MIND roept daarom op om te heroverwegen of mensen met beperkt arbeidsvermogen beter in de Wet Arbeidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) thuishoren, zoals deze vroeg was (2010 en de oude Wajong). Deze wet biedt meer ruimte voor ontplooiing en uitproberen met behoud van inkomsten. Ander groot voordeel is dat mensen landelijk met dezelfde en duidelijke regels te maken krijgen doordat zij onder het UWV komen te vallen in plaats van de gemeente. En het UWV heeft van oudsher meer expertise in de ondersteuning van mensen met een beperking en psychische kwetsbaarheid.  

Lees hier onze brief aan de Kamer voor het Commissiedebat over de Participatiewet op donderdag 16 januari 2025.