Interview Juliët Holtschlag

Binnen MIND houdt de afdeling KIO (Kennis, Innovatie en Onderzoek) zich bezig met een grote diversiteit aan projecten en samenwerkingen in programma’s. Al deze projecten dragen bij aan één of meerdere pijlers van MIND: Kwaliteit van Zorg, Kwaliteit van Leven en Preventie. Elke maand zetten we een project in de spotlights via een interview met de projectleider. Deze maand is dat Juliët Holtschlag; zij vertelt over het programma (Samen voor) Medicatieoverdracht.

Wat houdt het project in?
“In dit geval gaat het om een heel programma, dat we uitvoeren met een aantal partners uit verschillende sectoren. Met het Programma Medicatieoverdracht werken we gezamenlijk toe naar digitale uitwisseling van medicatiegegevens tussen zorgverleners, zodat er altijd een actueel medicatieoverzicht beschikbaar is. Uiteraard vindt deze uitwisseling alleen plaats met toestemming van de patiënt/cliënt.

Op dit moment worden medicatiegegevens niet uitgewisseld tussen zorgverleners. Elke arts, psychiater, tandarts, apotheek of ziekenhuis heeft een eigen overzicht van de medicatie die een patiënt of cliënt gebruikt. Wijzigt bijvoorbeeld de cardioloog iets in de medicatie, dan wordt dit niet automatisch ook aangepast in het systeem van de psychiater. Dit leidt tot onveilige situaties en medicatiefouten. In Nederland worden er per dag 179 mensen opgenomen in het ziekenhuis door medicatiefouten. Van deze opnames zouden er 75 kunnen worden voorkomen met een goede overdracht van medicatiegegevens. 

MIND is samen met Patiëntenfederatie Nederland betrokken als sector ‘patiënt/cliënt’ (vanaf hier ‘patiënt’ genoemd). Wij zien erop toe dat het belang van de patiënt centraal blijft staan in het programma en denken mee op onderwerpen die de patiënt raken. Een patiëntpanel ondersteunt ons hierbij. Bovendien is het de bedoeling dat de gegevens straks niet alleen worden uitgewisseld tussen zorgverleners, maar ook tussen zorgverlener en patiënt. Dit doen we via de Persoonlijke GezondheidsOmgeving (PGO). Hier kan de patiënt straks niet alleen een overzicht van de medicatiegegevens bekijken, maar ook medicatie toevoegen, zoals paracetamol of andere medicatie die zonder recept te koop is.”

Waarom is dit programma zo belangrijk? 
“Als zorgverleners en patiënten/cliënten altijd beschikken over een actueel medicatieoverzicht neemt het risico op medicatiefouten af. We vergroten zo de veiligheid van patiënten en cliënten in de zorg. Een voorbeeld van een situatie die voorkomen kan worden met het Programma Medicatieoverdracht is hier te vinden. De casus van lithiumvergiftiging die hier wordt gebruikt is echt gebeurd. Onze betrokkenheid bij het programma is belangrijk omdat we merken dat naast alle technische zaken en ingewikkeldheden en de belangen van zorgverleners het belang van de patiënt, waar we het uiteindelijk voor doen, niet altijd even scherp in beeld is. Bovendien zijn we als MIND natuurlijk voor veilige zorgverlening en zo min mogelijk fouten, maar weten we ook dat het delen van gegevens vaak gevoelig ligt voor mensen met een psychische aandoening en niet altijd wenselijk is. Het gaat immers om erg gevoelige informatie! Als deelnemer van het Programma Medicatieoverdracht zorgen we dat er voldoende oog voor is voor deze gevoeligheid en brengen we de noodzaak van goede gegevensbeveiliging beveiliging en het laten bestaan van mogelijkheden om gegevens af te schermen of niet te delen onder de aandacht.”

Wat vind je het leukst aan je werk in het algemeen en aan dit project in het bijzonder? 
“De enorme relevantie van het project spreekt mij het meest aan. Een goede medicatieoverdracht heeft een grote invloed op de zorg. Hiermee kunnen we veel onnodige opnames en zelfs overlijdens voorkomen. Tegelijkertijd zie ik dat door de omvang en de complexiteit van het programma het patiëntperspectief makkelijk naar de achtergrond kan verdwijnen. Er zijn zoveel technische uitdagingen en praktische vraagstukken rondom het werkproces van zorgverleners. Ik merk daarom hoe belangrijk het is om juist de patiënt goed te vertegenwoordigen en hoe uniek dit perspectief is. Met de patiëntervaringen die we inbrengen kunnen we echt wat toevoegen.”

Kun je een aansprekend voorbeeld geven van iets bijzonders dat je meemaakte binnen het programma? 
“Omdat iedere zorgverlener met een ander systeem werkt is communicatie tussen deze systemen niet vanzelfsprekend. Daarom zijn de leveranciers van de systemen van zorgverleners al een hele tijd bezig met het mogelijk maken en het testen van de onderlinge uitwisseling van berichten en gegevens. Vanaf deze maand gaan ook de PGO-leveranciers hierin meetesten. Onder andere wordt bekeken in hoeverre berichten van zorgverleners goed over de lijn komen en hoe deze vervolgens zichtbaar zijn voor patiënten en cliënten in de PGO. Als sector patiënt/cliënt kijken wij hierin mee en beoordelen we of het inderdaad werkt en of de weergave voor patiënten ook begrijpelijk is. We testen nu nog in een labsituatie, maar werken toe – en kijken uit – naar de eerste praktijktesten in 2025, waarbij we ook gaan testen met het patiëntpanel.”

Wat wil je tot slot nog kwijt over je project? 
“Wil je meer weten over het Programma Medicatieoverdracht? Neem dan eens een kijkje op de website: https://www.samenvoormedicatieoverdracht.nl/patient/.”

Heb je een vraag of wil je meedenken over gegevensuitwisseling in de zorg? Neem dan gerust contact met mij op via juliet.holtschlag@wijzijnmind.nl.